Półroczne podsumowanie swoich osiągnięć

           "Wybiła" połowa roku szkolnego, co wiąże się z koniecznością wystawienia śródrocznych ocen opisowych uczniom. Czy jednak zastanawialiście się kiedyś nad tym, by wystawić taką ocenę… sobie?

            Zanim zaczniecie protestować, że oceniają Was już i rodzice, i dyrektor, pozwólcie, że wyjaśnimy, o co nam chodzi. W pracy (i po niej) mierzycie się z dużą ilością stresu, co wpływa na Wasz nastrój i ogólne samopoczucie, a to z kolei przenosi się na Wasze relacje z uczniami oraz z bliskimi. Warto zastanowić się nad przyczynami i spróbować zminimalizować wpływ stresu na swoje życie zawodowe i osobiste.

            W ocenie opisowej podkreślacie indywidualne osiągnięcia ucznia, chwalicie wysiłek, jaki wkłada w swoją pracę, ale też pokazujecie jego mocne i słabe strony, dajecie zalecenia i wskazówki dotyczące postępów w dalszym rozwoju naukowym, jak i społeczno-emocjonalnym. Jest to swego rodzaju „pigułka” wiedzy wyciągniętej z półrocznej obserwacji ucznia. Co jakiś czas warto taką sprawiedliwą ocenę przygotować samemu sobie.

            Codzienny natłok obowiązków, brak czasu i nadmierna samokrytyka sprawiają, że o wiele łatwiej się skupić na rzeczach, których jeszcze nie zrobiliście albo na popełnionych błędach. Ludzie mają tendencję do lekceważenia albo niedoceniania własnych dokonań, co – na dłuższą metę – owocuje niską samooceną i spotęgowanym stresem (ponieważ nie dajemy sobie chwili oddechu w ramach nagrody po sukcesie i skupiamy się jedynie na kolejnych zadaniach). Opisowa ocena, której dokonacie na samych sobie, pozwoli Wam wreszcie dostrzec, ile udało Wam się osiągnąć w ciągu ostatniego czasu. Zwrócicie uwagę na pozytywne aspekty, zamiast skupiać się wyłącznie na negatywach. Na końcu artykułu przedstawimy Wam parę pytań pomocniczych, ale zanim do tego przejdziemy, przyjrzyjmy się głównym stresorom, których na co dzień doświadczacie.

1. Presja wyników i ocen: jesteście często oceniani na podstawie wyników swoich uczniów. Jeśli uczeń dostaje jedynkę, to często do Was zgłasza się rodzic z wyrzutami i żądanie. Jeżeli uczniowie źle wypadną na egzaminie (co uplasuje szkołę na niskiej pozycji w rankingu regionalnym), dyrektor zwróci się do Was z pretensjami. Ta presja może prowadzić do chronicznego stresu.
2. Problemy behawioralne uczniów: zajmowanie się różnorodnymi problemami behawioralnymi wśród uczniów może być wyjątkowo trudne i stresujące. Musicie radzić sobie z sytuacjami, w których uczniowie są nieśmiali, agresywni lub mają trudności w dostosowaniu się do grupy – i wszystko to w ramach zajęć, podczas których nie możecie poświęcić „trudnemu” uczniowi całej uwagi, ale musicie dzielić ją na całą klasę.
3. Obciążenie pracą: nieustanne przygotowywanie lekcji, ocenianie prac wieczorami, udzielanie korepetycji, wywiadówki, akademie, wycieczki czy przedstawienia szkolne - to wszystko sprawia, że macie niewiele czasu na odpoczynek i regenerację.
4. Brak wsparcia i zrozumienia: nauczyciele - jako grupa zawodowa - często czują się niewspierani przez społeczeństwo i system edukacyjny. Krytyka ze strony rodziców, brak zasobów oraz niezrozumienie ze strony dyrekcji, niskie zarobki mogą prowadzić do wzrostu poziomu stresu.
5. Zmiany w systemie edukacyjnym: dynamiczne zmiany w systemie edukacyjnym, wprowadzanie nowych programów nauczania i technologii, a także zmieniające się oczekiwania społeczeństwa, mogą powodować dezorientację i stres.

Jak przezwyciężać stresory? Dając sobie siłę. To może brzmieć banalnie, ale jeśli sami w siebie nie uwierzymy i nie docenimy, nikt tego za nas nie zrobi. Co więcej, jeśli Ty nie dasz sobie siły, mocy, miłości, akceptacji, to nie będziesz umieć dawać tych wartości innym. Zmień nawyki, wysypiaj się, unikaj toksycznych ludzi, poświęcaj więcej czasu na relacje z osobami, które Cię wspierają, skup się też na czynnościach, które sprawiają ci radość, na swoich potrzebach i realizuj je.

Znajdź przynajmniej 30 minut dziennie dla siebie – na praktykę self-care. Nawet, jeżeli przez to nie sprawdzisz kartkówki czy nie ugotujesz dwudaniowego obiadu, jest to zdrowy egoizm. Dopiero dbając o siebie, jesteś w stanie dbać o innych. To tak, jak w samolocie – gdy jest awaria i spadają maski, najpierw zakładasz ją sobie, a dopiero potem dziecku czy innemu pasażerowi siedzącemu obok. Możesz uratować komuś uratować życie, dopiero wtedy gdy sam będziesz mieć na to siłę.

Wypróbuj poniższe sposoby na odstresowanie:

1. Ćwiczenia fizyczne: Regularna aktywność fizyczna jest kluczowym elementem zdrowego stylu życia – bieganie, basen, joga, a może spacer? Ćwiczenia pomagają w redukcji poziomu stresu i poprawiają ogólne samopoczucie.
2. Techniki relaksacyjne i medytacja: Techniki oddechowe, medytacja i mindfulness są skutecznymi sposobami na redukcję stresu. Nawet kilka minut dziennie poświęconych na relaksację może przynieść znaczące korzyści.
3. Rozwijanie hobby: Ważne jest, aby mieć hobby, które pozwoli Ci oderwać się od codziennych obowiązków. Czy to czytanie, malowanie, czy granie na instrumencie - poświęcanie czasu na pasje przynosi satysfakcję i pomaga złagodzić napięcia.
4. Tworzenie wsparcia społecznego: Nawiązywanie kontaktów z innymi nauczycielami, dzielenie się doświadczeniami i korzystanie z wsparcia społeczności edukacyjnej może być kluczowe dla radzenia sobie ze stresem. Wspólne rozumienie problemów i wymiana pomysłów mogą dostarczyć cennego wsparcia emocjonalnego.
5. Self-care: Dbając o siebie, nauczyciele stawiają się w lepszej pozycji do radzenia sobie ze stresem. Sen, zdrowa dieta, regularne badania kontrolne i odpoczynek są niezbędne dla utrzymania równowagi psychicznej i fizycznej. Nawet chwila relaksu z dobrą książką i zapaloną świeczką zapachową może przynieść nieocenione korzyści dla stanu mentalnego.

Aby skutecznie wpływać na rozwój swoich uczniów, musicie najpierw zadbać o swoje własne zdrowie psychiczne i fizyczne. Implementacja prostych strategii radzenia sobie ze stresem może prowadzić do zwiększenia satysfakcji z pracy i poprawy jakości życia zarówno Waszego, jak i Waszych uczniów. Na zakończenie, przedstawimy Wam pytania pomocnicze – taką kartą pracy, którą możecie wykorzystać przy pisaniu własnej „oceny opisowej”. Mamy nadzieję, że poprzez poświęcenie sobie czasu i dostrzeżenie swoich małych (a jednocześnie wielkich!) sukcesów Wasze samopoczucie ulegnie – stopniowo – poprawie. Ważne, by zrobić ten pierwszy krok. Powodzenia!

Pytania pomocnicze do oceny opisowej:

1. Co w sobie lubisz? Wskaż 5 rzeczy.
2. Czego udało mi się dokonać w zeszłym miesiącu?
3. Ile rzeczy wykonałam/wykonałem w zeszłym tygodniu?
4. Czy potrafię cieszyć się z osiąganych celów?
5. Co mógłbym/mogłabym zrobić, by czuć się szczęśliwszym?
6. Czy potrafię docenić to, co już mam?
7. Wypisz rzeczy i ludzi, za których obecność w Twoim życiu odczuwasz wdzięczność.
8. Czego (pozytywnego) nie zauważałem/zauważałam u siebie do tej pory?
9. Za co chwalą mnie inni?
10. Za co lubią mnie moi uczniowie?
11. Co sprawia, że się uśmiecham?
12. Jak mogę sprawić, by uśmiechać się częściej?
13. W jakiej niedawnej sytuacji czułem/czułam pewność siebie?
14. Jak mogę zwiększyć pewność siebie w perspektywie najbliższych kilku miesięcy?
15. Czego uczą mnie trudności i doświadczenia, których doświadczam?